Hengelo staat voor een stevige uitdaging. De leegstand in de binnenstad is zowel gemeentebestuur als ondernemers en publiek een doorn in het oog. Maar: er wordt hard aan gewerkt. Plannen voor een revitalisatie van het centrum zijn in de maak en bij alle partijen is er de bereidheid om van het Hengelose centrum weer een levendig, dynamisch en gastvrij gebied te maken. Een tafelgesprek met wethouder Marcel Elferink, Roland Schwind van de Stichting Centrummanagement Hengelo en Thoma Post makelaar Hengelo Steven Elst. “We moeten nu het momentum benutten.”
Stadsbestuurder Marcel Elferink zegt het met klem: “Hengelo is en blijft een prachtige stad. Echter, de uitdaging is om het centrum naar een hoger niveau te tillen. Daarover zijn we in gesprek en ontwikkelen we een samenhangende aanpak met allerlei partners: de ondernemers, vastgoedeigenaren, woningbouwvereniging Welbions, bureau Hengelo, de Rabobank en makelaars, om maar enkele te noemen.”
Ruimtelijke herinrichting
Het probleem: de opkomst van webshops en de recessie hebben leegstand veroorzaakt in het centrum. Daarin is Hengelo niet uniek. Wel is een bijkomende factor dat de binnenstad in de Tweede Wereldoorlog werd getroffen door een bombardement die het hart letterlijk uit de stad wegvaagde. Iets wat nog altijd doordreunt in de ruimtelijke herinrichting van het centrum. Toch wil Elferink daar niet al teveel de nadruk op leggen: “Er zijn in het verleden besluiten genomen die destijds te verdedigen waren. En er zijn ook elementen uit de wederopbouwperiode die waardevol zijn en bovendien heeft de stad nog altijd een prima voorzieningenniveau. Dat is ons vertrekpunt. Daarnaast: Hengelo is Hengelo, je kunt geen kopie maken van een andere stad.”
Ambitie inkleuren
Daarmee is Roland Schwind het eens: “En Hengelo is een prettige stad, de horeca speelt een belangrijke rol en Hengelo heeft qua mode van oudsher een uitstekend aanbod. We organiseren veel evenementen. Maar dat neemt niet weg dat er wat onvolkomenheden zijn. Je bent er niet met een bloembakje of andere cosmetische ingrepen. Daarom denken wij na over de identiteit van de stad; we moeten de ambitie die er is nu inkleuren.”
Herbestemmen van panden
Die ambitie is weer een levendig, goedbezocht en overzichtelijk centrum met een levensvatbare middenstand. Dat heeft consequenties voor de omvang van de Hengelose binnenstad. Wethouder Elferink: “We willen een compactere dynamische binnenstad en dat willen wij als gemeentebestuur in nauwe samenwerking met de partners in de binnenstad bereiken. Bijvoorbeeld als het gaat om het herbestemmen van panden, die geschikt gemaakt kunnen worden voor wonen. Wij gaan daarin meedenken met de vastgoedeigenaren en met faciliteiten ondersteunen. Bijvoorbeeld door Welbions te betrekken bij het verhuren van appartementen. Kleinere vastgoedeigenaren hebben daar geen ervaring mee.”
Levendigheid en vertier
Die groep speelt een belangrijke rol, zegt makelaar Steven Elst: “De vastgoedeigenaren zijn niet gebaat bij lagere huren. Dat lijkt een oplossing om bijvoorbeeld leegstaande winkelpanden snel te verhuren, maar de financierder zal daar niet blij mee zijn. Ik denk wel dat een deel van de leegstand opgelost wordt omdat de economie weer aantrekt. Maar daarnaast biedt het goede kansen om bepaalde objecten om te vormen tot wooncomplexen.” Overigens stelt ondernemers-en middenstandsvertegenwoordiger Schwind vast dat niet het gehele centrum geschikt moet worden gemaakt voor bewoning: “Ik begrijp dat je waarde kunt creëren voor eigenaren van de panden aan de rand van het centrum. Maar het centrum zelf, daar moet de middenstand zijn en samen met de horeca de levendigheid en het vertier bieden.” Net als in andere binnensteden zijn het juist de grotere leegstaande panden die de problematiek verdiepen, zegt Steven Elst: “Die krijg je niet snel gevuld en de eigenaren zullen ook niet snel kiezen voor een ombouw tot wooncomplex. Voor het overige merk je dat er bij verhuurders het besef is dat ze in andere richtingen moeten denken. Het moet landen dat je niet de huur kunt vragen die je zou willen voor een appartement in het centrum van Hengelo.”
Aantrekkelijke entree
Een revitalisatie of rehabilitatie van de Hengelose binnenstad staat of valt met de aantrekkelijkheid. Wethouder Marcel Elferink staat pal voor het aanpakken ervan. “Wonen en werken is een concept dat we onder de aandacht brengen. Maar ook ontwikkelen we plannen om de entree naar dat centrum aantrekkelijker te maken. Deels is daarmee reeds een begin gemaakt. Bovendien kijken we naar andere steden. Binnen de netwerkstad (Enschede, Hengelo, Borne, Almelo, Oldenzaal, red.) maar ook over de grenzen.”
In overleg blijven
Roland Schwind: “We moeten wel met alle partijen in overleg blijven. Ondernemers, winkeliers, gemeente en horeca. Er moet een samenhangende aanpak komen. Wij als Centrum Management Hengelo werken aan een bidbook waarin wij van onze kant laten zien waarin Hengelo zich sterker kan presenteren. Ik ben ervan overtuigd dat het momentum er nu is. Dat moeten we benutten.” Ook al omdat de ondernemers in de binnenstad daaraan willen bijdragen, zegt wethouder Marcel Elferink: “Zij nemen nu ook het initiatief, willen investeren en verdienen daarom een dik compliment. Als gemeente moeten wij daarin mee, de openbare ruimte aanpakken en met het kernwinkelgebied aan de slag.”
Vliegwiel
Ook voor de makelaardij is een taak weggelegd, zegt Steven Elst van Thoma Post: “Uiteraard zoeken wij naar nieuwe huurders voor leegstaande panden.” Hij kan zich vinden in de woorden van Roland Schwind, die spreekt van een ‘vliegwiel’ dat nu begint te draaien. “Maar makkelijk zal het niet gaan. Starters kunnen vaak niet de gevraagde huur opbrengen en grote partijen stellen andere eisen, bijvoorbeeld aan een inwoneraantal van boven de 100.000. Daar zit Hengelo niet aan.” Niettemin zijn er kansen, bijvoorbeeld door starters de mogelijkheid te bieden om te groeien door in eerste instantie een lagere huur te laten betalen. Hoewel er hobbels zijn, is er de overtuiging dat het Hengelose centrum weer levendig en dynamisch wordt en ook de grandeur van de ooit beroemde metaalstad weer herleeft. Schwind: “We moeten weer op zoek naar ons DNA, onze identiteit als Hengelo. En elkaar scherp houden in de aanpak.”
Tekst: Erwin Gevers
Fotografie: Gijs van Ouwerkerk
Dit artikel verscheen eerder in de WIT Business 1-2017.
Klik op de cover om de hele editie door te bladeren.
